کانال هوا
کانال‌های هوا تقریباً در تمامی سیستم‌های سرمایشی، گرمایشی و تهویه مطبوع نقش محوری و کلیدی را ایفا می‌کنند. جالب است بدانید که حتی پیشرفته‌ترین و فنی‌ترین سیستم‌های فوق نیز اگر مجهز به کانال استاندارد و مناسب نباشند، هرگز کارایی لازم را نخواهند داشت و چه بسا عملکرد استاندارد آن ها زیر سؤال برود. به همین دلیل هر چند ساختار کانال‌های هوا ساده به نظر می‌رسد، اما در ادامه این مقاله قصد داریم تا با شما در مورد حساسیت و اهمیت کانال هوا صحبت کنیم. بنابراین صرف نظر از نوع سیستم سرمایشی یا گرمایشی که مد نظر دارید، بهتر است به عنوان یک دانش فنی، با انواع کانال‌های مورد استفاده در سیستم‌های فوق نیز آشنایی داشته باشید. چرا که انتخاب کانال مناسب می‌تواند بخش عمده‌ای از کیفیت و کارایی هر سیستم تهویه مطبوعی را تحت تأثیر خود قرار دهد.
کانال هوا چیست؟
در سیستم‌های تهویه مطبوع، مثل پکیج‌های سقفی، هواسازها، داکت اسپلیت‌ها و حتی کولرهای آبی، برای انتقال سرما (و در برخی از سیستم‌ها برای انتقال گرما نیز) نیاز به یک مسیر استاندارد به نام کانال هوا داریم. البته توجه داشته باشید که این انتقال هوا تنها وظیفه کانال‌های هوا نیست؛ بلکه به غیر از تأسیسات مکانیکی که در بالا اشاره شد، در زمینه تخلیه گازهای سمی و مضر، آلاینده‌های گازی، و به طور کلی به عنوان اگزاست و خارج کننده دود نیز کاربردهای گوناگونی دارند.
انواع کانال هوا
یکی از شاخص‌های طبقه بندی کانال‌های هوا بر اساس ساختار هندسی و شکل ظاهری سطح مقطع آن ها می‌باشد که عبارتند از:
1) چهارگوش: این مدل نخستین نسل کانال‌های هوا بوده است که شکل ظاهری آن به صورت چهارگوش می‌باشد. کانال‌های چهارگوش می‌توانند به دو صورت کانال هوای فلنچی یا انگلیسی و یا بندکشویی یا آمریکایی باشند که به لحاظ جنس به صورت گالوانیزه، عایق و ... می باشند. از جمله مزایای این مدل نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این کانال‌ها نیاز به تجهیزات گران قیمت ندارند
- سرعت اجرای آن ها زیاد است
- صرفه اقتصادی خوبی دارند
- خیلی آسان و سریع طراحی می‌شوند
همچنین باید خاطر نشان شویم که این کانال‌های هوای چهارگوش دارای معایبی نیز می باشند که عبارتند از:
- فضای زیادی اشغال می‌کنند
- به دلیل عدم یکنواخت بودن جبهه هوا، باعث انباشته شدن گرد و غبار و سایر آلاینده‌های فیزیکی در کنج‌ها و زوایا می‌شوند
- در هنگام استفاده، از آلودگی صوتی زیادی برخوردارند
- وزن و حجم زیادی دارند
2) کانال هوای گرد: کانال هوای گرد یا اسپیرال از شکل ظاهری در سطح مقطع دایره یا بیضی برخوردار است. این کانال‌ها به دلیل جبهه موج یکنواختی که به وجود می‌آورند، در مقایسه با کانال‌های چهارگوش از راندمان عملکرد بالاتری برخوردارند، و به طور کلی در مقایسه با کانال‌های چهارگوش مزیت‌های زیادتری به همراه دارند. این کانال‌ها بیش از پیش در حال افزایش سهم بازار خود بوده و معمولاً در مکان‌هایی با فضای گسترده مثل سوله‌های صنعتی، سالن‌های ورزشی، پایانه‌های سرپوشیده و ... مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله مزیت‌های کانال هوای گرد می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- کانال‌های گرد وزن و حجم کمی را اشغال می‌کنند
- اُفت فشار کمی دارند
- از ظاهری زیبا و مستحکم برخوردارند
- در زمان استفاده صدای زیادی تولید نمی‌کنند
- سرعت انتقال هوای زیادی دارند
- در زمان نصب به بست و آویز کم‌تری نیاز دارند
- به دلیل یکنواختی جریان هوا، امکان انباشت و رشد مواد آلاینده در آن ها وجود ندارد (چون کنج و زاویه ندارند)
- مشتری از دسترسی بیشتری به این کانال‌ها برخوردار است. چون امکان پیش ساخت و انبارش آن ها وجود دارد
- کانال‌های اسپیرال مورد استفاده در مناطق مرطوب از جنس آلومینیوم می باشند که کاملاً ضد زنگ بوده و برای بیمارستان‌ها که از الزامات و استاندارد بهداشتی سختگیرانه‌ای برخوردارند، از جنس استیل ساخته می‌شوند
البته از سوی دیگر به این نکته توجه داشته باشید که این کانال‌ها دارای معایبی نیز می باشند:
- سرعت اجرای آن ها کم است
- تعمیرات آن ها دشوار است
- قیمت و هزینه نصب بالایی دارند
شایان ذکر است که این محصول را از نظر جنس نیز، به دسته بندی های مختلفی طبقه بندی می کنند که در ادامه به هر یک پرداخته ایم.
1) کانال‌های هوای گالوانیزه: این مدل نخستین نسل کانال‌های هوا بوده که به روش‌های سنتی نصب و اجرا می شود و مشکلات زیادی با خود به همراه دارد. این کانال‌ها در انتقال هوای تهویه شده و هوای خنک مورد استفاده قرار می‌گیرند و به دلیل رسانا بودن گالوانیزه حتماً باید عایق شوند؛ که همین الزام عایق بودن یکی از مهم‌ترین معایب آن ها به حساب می‌آید. در واقع مواد عایق می‌توانند از سوراخ‌ها و درزهای ریز کانال وارد جریان هوا شوند و مشکلات تنفسی و پوستی ایجاد کنند. البته برای رفع این مشکل می‌توان از عایق‌های الاستومری استفاده کرد، اما این نوع عایق‌ها نیز هزینه‌های زیادی را برای کارفرما به همراه دارند. همچنین، ماهیت ساخت این کانال‌ها با استفاده از ضربه‌های چکش است و به همین دلیل باعث از بین رفتن روکش گالوانیزه از ورق آهن شده و می‌تواند به مرور زمان باعث زنگ زدگی و تشکیل باکتری و قارچ بر روی سطح آن شود. کانال‌های گالوانیزه معایب دیگری هم دارند که در ادامه به آن ها اشاره شده است:
- وزن آن ها سنگین است
- نصب و اجرای آن ها نیاز به بست و آویز زیادی دارد
- عایق کاری آن ها کار دشواری است
- سرعت نصب پایینی دارند
- نصب آن ها گران قیمت است
- در معرض زنگ زدگی قرار دارند
- عمر مفید کوتاهی دارند
- اتلاف انرژی زیادی به همراه دارند
2) کانال‌های هوای پیش عایق: پیش عایق‌ها در دسته کانال‌های چهارگوش می باشند که از یک فوم پلی اورتان به ضخامت یک تا سه سانتی‌متر و یک ورق آلومینیومی در اطراف آن درست شده‌اند. آلومینیوم باعث افزایش پایداری و محافظت از عایق می‌شود و عایق نیز از اتلاف انرژی جلوگیری به عمل می‌آورد. کانال‌های پیش عایق جایگزین بسیار خوبی برای کانال‌های گالوانیزه هستند؛ چون از مقاومت بالایی در برابر رطوبت برخوردارند. البته امروزه شاهد ظهور کانال‌های پیش عایق از عایق‌هایی مثل پشم شیشه فشرده به همراه دو لایه فویل آلومینیوم با ضخامت‌های نابرابر نیز هستیم که تمامی مزیت‌های کانال‌های پیش عایق پلی اورتان را به همراه دارند. از جمله مزیت‌های کانال‌های پیش عایق می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- سبک هستند
- سرعت اجرای بالایی دارند
- از عایق و کانال یکپارچه برخوردارند
- برای نصب به بست و آویز زیادی نیاز ندارند
- بدون نیاز به تبدیل، قابلیت تغییر شکل زیادی دارند (حتی انعطاف پذیرتر از کانال‌های گرد می باشند)
- ضد حریق هستند
- ضد باکتری و ضد قارچ می باشند
- در دراز مدت، از پوسیدگی و زنگ زدگی برخوردار نیستند
- صدا و لرزش ندارند
3) کانال هوای فلکسیبل: این کانال‌ها بیشتر در شرایطی استفاده می‌شوند که به دلیل محدودیت‌های فضایی یا عدم ارتفاع یکسان، امکان نصب کانال‌های چهارگوش یا اسپیرال وجود نداشته باشد. کانال‌های هوای فلکسیبل می‌توانند به صورت عایق گرمایی مثل پشم شیشه، برزنتی، ساده یا آلومینیومی و کمبی با روکش PVC باشند. این کانال‌ها مناسب‌ترین گزینه برای کانال‌های قدیمی گالوانیزه می باشند که معمولاً در داکت اسپلیت‌ها از آن ها استفاده می‌شود. همچنین در این کانال‌ها به دلیل استفاده از آلومینیوم شاهد مقاومت بالایی در برابر ضربه می باشیم. اما از طرفی دیگر، به دلیل اُفت فشار نسبتاً زیاد هوا، استفاده از این نوع کانال‌ها برای مسافت‌های بلند پیشنهاد نمی‌شود. از این گذشته، توجه داشته باشید که تغییر ناگهانی سطح مقطع کانال از وضعیت چهارگوش به گرد باعث ایجاد اُفت فشار موضعی زیاد در سیال خواهد شد. لازم به ذکر است که اگر احتمال آسیب رسیدن به کانال به دلیل فعالیت‌های خاصی وجود داشته باشد، معمولاً بر روی آن ها از پوشش PVC استفاده می‌شود. در سیستم‌های تخلیه هوا که نیاز به انتقال هوای گرم و گاز وجود دارد، از کانال‌های فلکسیبل برزنتی استفاده می‌شود. این محصول دارای مزایای بیشتری نیز می باشد که در ادامه به آن ها پرداخته ایم:
- مناسب‌ترین گزینه برای استفاده در داکت اسپلیت
- بدون نیاز به بست و آویز زیاد در هنگام نصب
- صدا و لرزش کم
- مناسب برای اقلیم شرجی کشور
- سرعت اجرای زیاد
- هزینه نصب کم
- وزن کم و انعطاف پذیری بالا
- قابل اجرا در زوایای گوناگون
- مقاوم در برابر تغییرات ناگهانی دمای داخل
- ضد حریق
4) کانال هوای پارچه‌ای: این نوع کانال یکی از جدیدترین فناوری‌های دنیا برای انتقال و توزیع هوا است که از سهم بازار رو به رشدی برخوردار می‌باشد. معمولاً در سوله‌ها، استخرها، محیط‌های ورزشی، سالن‌های انبار، سردخانه‌ها، رستوران‌ها، فضاهای عمومی، آزمایشگاه‌ها، اتاق‌های تمیز و ... از کانال هوای پارچه‌ای استفاده می‌شود. مزیت‌های این مدل به شرح زیر است:
- بدون نیاز به دریچه فلزی
- صدای کم
- وزن کم
- رنگ بندی مختلف با امکان چاپ لوگو
- هزینه حمل کم به دلیل انعطاف پذیری بالا و وزن کم
- اشغال فضای کم
- بدون نیاز به عایق بندی
- اجرای سریع
- بدون نیاز به سقف کاذب
- شکل‌پذیری بالا
- قابلیت شستشو
- ضد حریق
- عدم امکان انباشت یا رشد باکتری و قارچ
- ظاهر زیبا
- توزیع هوای یکنواخت
- کاهش دهنده مصرف انرژی هواساز به دلیل اُفت فشار کم
5) کانال هوای پلاستیکی: این نوع کانال هوا شباهت زیادی به کانال هوای پارچه‌ای دارد و تنها تفاوت آن ها در جنس این نوع کانال هوا است که از پلاستیک می‌باشد. استفاده از این نوع کانال‌ها بیشتر در کشورهایی مثل ایران رواج دارد که به صنعت پتروشیمی و محصولات شیمیایی دسترسی دارند. از جمله مزیت‌های کانال‌های پلاستیکی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- وزن سبک
- تنوع رنگی زیاد
- قیمت ارزان
- سرعت اجرای بالا
- ضد باکتری و قارچ
- کاهش صدا
- کاهش اتلاف سرعت و فشار
- حمل و نقل آسان
- ضایعات کم
- عدم امکان پوسیدگی و زنگ زدگی
- بدون بوی تند مواد شیمیایی
5) کانال هوا جوشی: جنس این نوع کانال‌ها از ورق آهن سیاه است که سختی و هزینه اجرای بالایی دارند. از این کانال‌ها بیشتر برای تخلیه هوای خیلی گرم مثل اگزاست موتورخانه‌ها یا هودهای صنعتی استفاده می‌شود. این کانال‌ها سایز بالا و ابعاد بزرگی داشته و از وزن سنگینی برخوردارند؛ به همین دلیل هزینه‌های زیادی را به پروژه تحمیل می‌کنند. به علاوه، اجرای این نوع کانال‌ها نیاز به مهارت خاصی دارد.
6) کانال هوای سیمانی: از کانال‌های سیمانی به صورت لوله‌های سیمانی استفاده می‌شود که معمولاً برای کاربرد دودکش استفاده می‌شود. این کانال‌ها از ضریب رسانایی گرمایی کمی برخوردارند و عمر مفید طولانی دارند. وزن سنگین کانال‌های سیمانی باعث دشواری و هزینه‌بر شدن فرایند جابجایی آن ها شده است. از این گذشته، کانال‌های هوای سیمانی نسبت به راندمان عملیاتی که دارند، از هزینه نسبتاً بالایی برخوردارند.
خرید کانال هوا
در زمان خرید کانال هوا، مهم‌ترین نکته‌ای که باید در نظر گرفته شود، کاربری آن می‌باشد. چون همان‌گونه که در طی مقاله هم متوجه شده‌اید، کانال‌های هوا دارای کاربردهای گوناگونی هستند که بدون در نظر گرفتن آن ها هرگز نمی‌توان شاهد استفاده مطلوب از سیستم تهویه مطبوع مورد نظر بود.
قیمت کانال هوا
طبیعی است که مهم‌ترین شاخص برای تعیین قیمت کانال هوا، جنس آن می‌باشد. در واقع در ورای جنس کانال هوا، فناوری و مهارتی نهفته است که این فناوری نیز در قیمت تمام شده آن بی تأثیر نخواهد بود. همان‌طور که اشاره شد، کانال‌های هوا از سهم بازار متفاوتی برخوردارند. برخی از آن ها به مرور زمان از سهم بازار متفاوتی برخوردار می‌شوند؛ ولی برخی از آن ها به مرور زمان در حال از دست دادن سهم بازار خود می باشند و از سوی دیگر برخی دیگر از آن ها با گذر زمان از جذابیت و سهم بازار بیشتری برخوردار خواهند شد. بنابراین به این نکته توجه داشته باشید که قیمت کانال هوا گذشته از جنس آن، به شکل ساختاری مقطع آن، اعتبار برند و کشور سازنده آن، کیفیت مواد اولیه به کار رفته، حجم و قیمت سایر متعلقات همچون بست‌ها و تبدیل‌های مختلف مورد استفاده در آن، نوسانات نرخ ارز و زمان سفارش‌گذاری شما بستگی دارد.
فروش کانال هوا
زمانی که قصد خرید کانال هوا را دارید، بهتر است نتایج بررسی‌های کارشناسی و اقتصادی به عمل آمده خود را با یک تیم متشکل از افراد مجرب مورد بحث و بررسی مشترک قرار دهید. ما برای این منظور پیشنهاد خوبی به شما می‌دهیم. برای این هدف، از گالری محصولات فروشگاه اینترنتی یابان (به عنوان مرجع تخصصی صنعت ساختمان و بنیان‌گذار بازار آنلاین تجهیزات ساختمانی ایران از سال نود و ارائه دهنده خدمات مشاوره‌ای و فنی در این زمینه) بازدید به عمل آورید و پس از دریافت مشاوره‌های رایگان از تیم مشاورین فنی و بازرگانی این فروشگاه آنلاین، اقدام به ثبت سفارش و نهایی کردن خرید خود و تحویل محصول در محل مورد نظر خود نمایید.