ترمووود گونه کاج 42*20 Storaenso با سطح مقطع Thermo Pine- SHP 

* معرفی ترمووود 

* مزایا و معایب ترمووود

* مشخصات فنی ترمووود

 ترمووود چیست؟

چوب یکی از مصالح مورد علاقه بشر در طی دوران بوده ، اما معایبی همچون پوسیدگی، عدم مقاومت در برابر حشرات، عمر مفید کم، مقاومت فشاری و کششی کم استفاده از این کالا را محدود نمود. اما در نهایت بشر به این نکته پی برد که حرارت و سوزاندن سطح چوب، آن را در برابر شرایط محیطی مقاوم می سازد و از دوران باستان این روش برای افزایش مقاومت چوب هایی که در معرض شرایط محیطی فرار داشتند مورد استفاده قرار گرفت.

مطالعه علمی تیمار حرارتی چوب اولین بار در دهه 1930 انجام گرفت. گسترده‌ترین و کامل‌ترین پژوهش‌ها را انجمن ترمووود فنلاند (VTT) انجام داد. در نتیجه‌ی این تحقیقات انجمن ترمووود فنلاند روشی برای تیمار حرارتی چوب ابداع نمود که با نام ترمووود شناخته می‌شود. انجمن ترمووود فنلاند با همکاری صنایع محصولات چوبی فنلاند فرایند تیمار حرارتی چوب را در مقیاس صنعتی توسعه داده و مجوز اجرای فرایند ترمووود را به شرکت‌های عضو می‌دهد.لازم به ذکر است شرکت Storaenso فنلاند یکی از بزرگترین و معتبرترین اعضای گروه ترمووود در فنلاند می باشد.

ترمووود روشی بر پایه و اساس دو عامل مهم است حرارت و بخار. در این روش به طور خلاصه با کمک این دو عامل تا حد بسیار زیادی نواقص و معایب چوب را برطرف می نماید. در روش ترمووود، چوب با حرارت 180-215 درجه سانتی گراد همراه با بخار و گردش هوا خشک می شود، مغز چوب پس از رسیدن به این دما، به مدت 2 الی 3 ساعت در این دما باقی می ماند. در این فرآیند از هیچگونه ماده شیمیایی استفاده نمی شود.

استفاده از بخار در فرآیند ترمووود ویژگی‌های شیمیایی چوب را تغییر می‌دهد. در نتیجه فرایند ترمووودرنگ چوب تیره می‌گردد و توزیع رطوبت در چوب یکنواخت می‌شود و خاصیت عایق حرارتی آن نیز بهبود می یابد. در تیمار حرارتی ترمووود چوب در مقابل پوسیدگی مقاوم می گردد؛ همچنین بیشتر ویژگی‌های نامطلوب چوب تا حد زیادی از بین میرود. دمای بالایی که به ترمووود اعمال می‌شود باعث شکسته شدن زنجیره های سلولزی و تجزیه اسیدها و خروج عمده رزین چوب می‌شود و محیط را برای رشد ریز ارگانیسم‌ها و حشرات و انواع قارچ و کپک نامناسب می‌سازد.

در فرآیند ترمووود، نخست با اعمال گرمای بالا رطوبت چوب به صفر می‌رسد و در آخرین مرحله از فرآیند با اعمال رطوبت به حدود ۴ تا ۶ درصد می‌رسد. حاصل این رطوبت‌دهی نهایی افزایش مقاومت چوب ترمووود در برابر تاب برداشتن، تغییر ابعاد و جا به جا شدن است.

* انواع ترمووود

- نرم چوب ها:

اغلب از درختان سوزنی برگ مانند کاج یا صنوبر بدست می آیند. درختان کاج فنلاند از بهترین انواع چوب های کاج در جهان هستند، زیرا شرایط اقلیمی خاص منطقه نیمه قطبی فنلاند به گونه ای است که زمستان های بلند و تابستان های کوتاه دارد و درختان تنها دوماه از سال فرصت رشد دارند؛ رطوبت خاک بسیار بالاست و در تابستان ها در شرایط ایده آلی برای یک جنگل قطبی وجود دارد. به علت کوتاه بودن تابستان درختها فقط فرصت دارند به سمت آفتاب و مستقیم حرکت کنند؛ در نتیجه درختان بسیار صاف و مستقیم به طور عمودی رشد می کنند. این امر باعث می شود درختان کاج فنلاندی بسیار مناسب برای تهیه الوار باشند. 

- سخت چوب ها: 

چوب های مربوط به درختان پهن برگ هستند که مشهورترین آنها چوب ون یا اش است. این درختان در زمستان برگریز هستند و در بهار برگ های جدید آن ها رشد می کند. این چوب ها دارای دانسیته (چگالی) یا فاصله مولکولی کمتری هستند و به علت نداشتن گره های مرکزی از بافت خاصی برخوردارند که بسیار زیباست.

- گونه های چوب:

در فنلاند،گونه های مورد مصرف تیمار حرارتی شامل کاج (Pinus sylvestris) ، نوئل (Picea abies)توس (Betula pendula) ، صنوبر (Populus tremula) هستند. به علاوه یک سری تجربیاتی نیز در مورد تیمار کاج رادیاتا (Pinus radiata) زبان گنجشک (Fraxinus excelsior) ،لاریکس ( (Larix sibirica ، توسکا (Alnus glutinosa) ، راش (Fagus silvatica) و اکالیپتوس بدست آمده است.

- چوب ترمووود مناسب نمای چوبی و کف چوبی:

نرم چوبها (Soft wood) به علت سبکی، ارزانی و داشتن بافت زیبا اگر ترمو شده باشند و شرایط چوب ترمو را داشته باشند برای نمای چوبی ساختمان بسیار مناسب هستند. سخت چوبها به علت بافت خاصشان بسیار زیبا هستند و نماهای چوبی چشم نواز ایجاد می کنند، اما به علت قیمت بالا و وزن بیشتر نسبت به چوبهای Soft کمتر در نماهای چوبی کاربرد دارند. این چوبها برای کف سازی یا دکینگ (Decking) چوبی و نیز در محل های پرتردد بسیار توصیه می شوند.کاربرد چوبهای ترمو گونه های hard یا soft در نماهای چوبی بستگی ویژه به طرح دارند و معماران ساختمان تعیین کننده ترین افراد در انتخاب گونه چوبی مناسب برای نمای چوبی می باشند.

 مزایا و معایب ترمووود

* مزایای ترمووود :

- مقاومت بالا و طولاني در برابر سايش و شرايط جوي مختلف

- نصب آسان و سريع

- قابليت برش هلالي جهت محل هاي قوس دار

- شستشو و نگهداري آسان

- عایق حرارتی عالی

- وزن کم

- بدون تاثیر مخرب بر سلامت انسان

- بافت خالص و یکنواخت

- رنگ زیبا

- مقاوم در برابر پوسیدگی و حمله حشرات

- فاقد صمغ، خلوص و یکنواختی

معایب چوب ترمو (ترمووود) :

- کاهش مقاومتهای مکانیکی در چوب ترمو

- عدم مقاومت به اشعه ماورای بنفش آفتاب: درصورت عدم استفاده از رنگها و پوششهای پیگمنت دار، چوب ترموی مورد استفاده در فضای بیرون ساختمان آسیب دیده، تغییر رنگ میدهد و خاکستری میشود. پدیده خاکستری رنگ شدن در چوب ترمو حتی گاهی اوقات سریعتر از چوب فرآوری نشده صورت می گیرد که این امر لزوم رنگ شدن چوب ترمو را اثبات مینماید.

  رده بندی استاندارد تیمار ترمووود

- ترمو-اس (Thermo-S)

حرف S درThermo-S از واژه Stability به معنی پایداری و ثبات گرفته شده است. این ثبات علاوه بر شکل ظاهری در کاربردهای نهایی این کلاس چوب ترمووود اهمیت کلیدی دارد. محصولات ترمووود کلاس S بسته به رطوبت محیط ممکن است از ۶ تا ۸ درصد تغییر ابعاد به صورت تورم یا افت حجم داشته باشند. محصولات این کلاس ترمووود از دوام نسبتاً مناسبی نیز برخوردارند و با استاندارد EN 113 مطابقت دارند. به عبارتی مقاومت چوب‌های ترمو-اس در برابر پوسیدگی الزامات کلاس 3 را برآورده می‌سازد.

کاربرد انواع متفاوت الوارهای ترمووود کلاس S مطابق جدول زیر توصیه می‌شود:

- ترمو-دی (Thermo-D)

حرف D در Thermo-D از واژه Durability یا دوام گرفته شده است. دوام زیست‌شناختی علاوه بر حفظ شکل ظاهری در کاربردهای نهایی این کلاس چوب ترمووود اهمیت کلیدی دارد. محصولات ترمووود کلاس D بسته به رطوبت محیط ممکن است از 5 تا 6 درصد تغییر ابعاد به صورت تورم یا افت حجم داشته باشند. محصولات این کلاس ترمووود از دوام نسبتاً مناسبی نیز برخوردارند و با استاندارد EN 113 مطابقت دارند. مقاومت چوب‌های ترمو-اس در برابر پوسیدگی الزامات کلاس 2 را برآورده می‌سازد.

کاربرد انواع متفاوت الوارهای ترمووود کلاس D مطابق جدول زیر توصیه می‌شود:

  فرآیند تولید ترمووود storaenso

ترمووود یکی از روش‌های تیمار گرمایی چوب است و از آن جهت که در روش ترمو از هیچگونه مواد شیمیایی برای تیمار چوب استفاده نمی شود در جهت بهبود کیفیت چوب از آن به کار می برند و دامنه کاربرد آنها نیز بسیار وسیع است. تیمار گرمایی به عنوان جانشینی برای مواد اشباع کننده حفاظتی مطرح می باشد و در عین حال در هر گونه از چوب به علت تفاوت ساختار سلولی و ترکیبات شیمیایی اثر متفاوتی دارد. در واقع کلیه باکتری های مضر داخل چوب و همچنین موادی که باعث تغییر فرم چوب (از قبیل رطوبت، صمغ و...) می شود در این فرایند 36 ساعته بافت چوب را ترک کرده و یک چوب جدید به نام ترمو با قابلیت های بالا به وجود می آورد. 

افزایش مقاومت چوب در برابر تغییر ابعاد در شرایط متفاوت رطوبتی، خاصیت عایق حرارتی، مقاومت در برابر پوسیدگی و هوازدگی و همچنین کاهش تغییر شکل ناشی از رطوبت و ایجاد رنگهای جدید و شبیه به چوبهای مناطق گرمسیری استوایی از مزایای ترموود هستند. فرآیند ترمووود در سه فاز اجرا می‌شود.

- فاز 1: افزایش دما و خشک کردن چوب 

در فاز نخست فرآيند ترمووود دماي چوب با استفاده از گرما و بخار آب یک‌باره افزایش داده می‌شود، به‌نحوی که دمای کوره به حدود 100 درجه سانتی گراد می‌رسد. سپس به تدریج و به شکل یک‌نواخت دما تا130 درجه سانتی گراد افزايش داده می شود. در این فاز از فرآیند ترمووود از بخار آب براي جلوگيري از ترك برداشتن چوب در جریان حرارت‌دهی بهره گيري مي شود. به علاوه بخار آب مانع بروز واکنش‌های شيميايي داخل چوب می‌شود. در اين مرحله محتوای رطوبت چوب ترمووود تقریباً به صفر می رسد.

- فاز 2: حرارت‌دهی

وقتی خشک‌سازی چوب در دمای بالا انجام گرفت در فاز دوم فرآیند ترمووود دماي داخل کوره تا حدود 180-215 درجه سانتی گراد (بسته به استاندارد ترمووود) افزايش می یابد. پس از رسيدن به این دما بنا به کاربرد نهایی مورد نظر برای چوب ترمو به مدت 2 تا 3 ساعت اين دما حفظ می شود. در اين فاز بخار آب از آتش گرفتن چوب جلوگیری می‌کند.

- فاز 3: رطوبت‌دهي و خنک کردن

در مرحله نهایی فرآیند ترمووود با اسپری کردن آب بر روي چوب ها دماي آنها كاهش پیدا می‌کند. وقتی دمای چوب ترمو به حدود 80 تا 90 درجه سانتی گراد رسید رطوبت‌دهی مجدد برای رساندن چوب به رطوبت مناسب رخ می‌دهد. نتيجه این کار ایجاد چوب ترمووود با رطوبتي معادل 4 تا 7 درصد است.در واقع کلیه باکتری های مضر داخل چوب و همچنین موادی که باعث تغییر فرم چوب (از قبیل رطوبت ،صمغ،.......)می شوددر این فرایند 36 ساعته بافت چوب را ترک کرده و یک چوب جدید به نام ترمو با قابلیت های بالا به وجود می آورد. 

  ویژگی های ترمووود storaenso

ترمووود شرکت Storaenso تولید شده از الوارهای مرغوب و با ترمووود با معیارهای فنی اصولی، الوارهای ترمو با کیفیت عالی و مطلوب را جهت مصارف داخلی و خارجی عرضه می نماید از ویژگی های عمده این محصول می توان به شرح زیر اشاره نمود:

ایمنی و سازگاری با محیط زیست : 
هیچ ماده شیمیایی در فرآوری و تولید این چوب استفاده نشده. این محصول قابل تعویض و جایگزینی می باشد و همچنین می توان به راحتی مواد اضافه را سوزاند و یا دور ریخت. این محصول ایمن در دسترس کودکان است. 

ظاهر زیبا : 
در مراحل گرمایی تولید یک لایه بسیار زیبا و جذاب قهوه ای رنگ محکم و پایدار بر روی هر تکه چوب ایجاد می شود. حرارت بالاتر سبب تیرگی های بیشتری بر روی محصول می شود. این پروسه جهت پایداری در ظاهر محصول، عمر بیشتر و مقاومت بهتر در برابر عوامل محیطی صورت می گیرد و عدم انجام این پروسه باعث تغییر رنگ آن به خاکستری، کپک، non-toxic و پوسیدگی می شود. 

پایداری ابعادی: 
پروسه فرآوری حرارتی بصورت چشمگیری تمایل چوب به خش، پیچش، تورم و آب رفتگی در درجات رطوبتی متفاوت را کم می کند. تعادل رطوبتی چوب تا کمتر از 40-50% در مقایسه با موارد فرآوری نشده کاهش می یابد. چوبهای Storaenso در مواجهه با شرایط گوناگون رطوبتی محیط، پایداری بسیار بالایی دارند. 

مقاومت در برابر فرسایش یا پوسیدگی: 
فرآوری حرارتی چوب به شدت مقاومت آن را در برابر فرسودگی قارچی و پوسیدگی بالا می برد. این پروسه نه تنها تمام سطح آن را مورد پوشش و محافظت قرار می دهد بلکه باعث مقاومت آن در برابر موریانه و سوسک می شود. 

مشخصات حرارتی:
آزمایشات نشان می دهد ضریب انتقال حرارتی چوب های فرآوری شده بسیار کمتر از چوب های فرآوری نشده است که سبب کارآیی این محصول می گردد. 

 * کاربرد های ترموووود استرانسو*